Uwaga – karbon postarza!

Przynajmniej maratończyków i to tych biegających szybciej niż 2:30.

Wraz z końcówką roku mięliśmy prawdziwy wysyp podsumowań i zestawień tego jak minione 12 miesięcy wyglądało w liczbach. Spośród wszystkich ciekawych raportów, jeden przykuł szczególnie moją uwagę. Pan Tadeusz Dziekoński przygotował listę wszystkich polskich maratończyków, którzy w historii naszego kraju złamali 2:30 w maratonie. Na liście znalazły się łącznie 484 nazwiska. Za trud włożony w przygotowanie takiego zestawienia Panu Tadeuszowi należą się słowa uznania, bez cienia wątpliwości poświęcił na to sporo czasu.

Jednocześnie dzięki pojawieniu się takiej listy, mogłem sprawdzić wreszcie jak w Polsce kształtuje się średnia wieku u maratończyków, tych którzy angażują się w trening bardzo mocno. Zanim jeszcze wykonałem jakiekolwiek zestawienia, postawiłem sam przed sobą tezę brzmiącą: Pojawienie się butów z technologią karbonową „wydłużyło życie” maratończyków.

Obserwując scenę biegową dość wyraźnie da się zauważyć, że po pojawieniu się karbonu do gry wrócili zawodnicy, którzy wydawało się, że zatracili impet w sportowej karierze. Nie chciałbym w tej chwili rozważać jak dokładnie karbon wpływa na maraton, ale w najogólniejszym stwierdzeniu – technologia ta pozwala uniknąć na maratonie totalnego zniszczenia mięśniowego, które młóciło dawniej setki osób. Kto nie biegał maratonu może zaufać mi na słowo, że 10 lat temu, mając dobry maratoński bieg od 30. kilometra trasy, człowiek mijał hurtowo niedobitków, którzy ledwie człapali, maszerowali, a czasem i siedzieli na krawężnikach wypatrując samochodu organizatora, który zabierze ich na metę. Teraz takie rzeczy albo się nie zdarzają, albo mają miejsce wyjątkowo rzadko. Uważam, że to właśnie amortyzowanie uderzeń podczas biegu „wydłuża” kariery biegaczom.

Zmierzając do brzegu – przerzuciłem listę Pana Tadeusza do excela, arbitralnie przyjąłem datę 01.01.2019 za moment pojawienia się technologii karbonowej Choć wiem, że masowe stosowanie butów karbonowych zaczęło się bliżej końcówki 2019 roku oraz w roku kolejnym – ja sam testowałem pierwsze modele karbonów w Berlinie w marcu 2019 w specjalnym pomieszczeniu, do którego wpuszczano nas po sprawdzeniu, czy nie mamy przy sobie telefonów, którymi można byłoby cyknąć zdjęcie tym butom. Dawne przywileje pracownika korporacji sportowej na stanowisku menadżerskim. 🙂

Średni wiek dla grupy najszybszych 484 maratończyków w historii Polski w dniu ustanawiania życiówki wyniósł 28 lat 5 miesięcy i 15 dni.
Rozdzieliłem maratończyków na 444, którzy uzyskali PB przez „karbonową era” i ich średni wiek wyniósł
28 lat 1 miesiąc i 14 dni. Natomiast 40 osób, które uzyskały PB już po rozpoczęciu boomu na nową technologię, mogą pochwalić się średnim wiekiem wynoszącym w dniu robienia życiówki – 32 lata 1 miesiąc i 16 dni.

Na podstawie tych danych można stwierdzić, że moment robienia życiówki w maratonie dla najszybszych polskich biegaczy przesunął się aż o 3 lata i 7 miesięcy. Praktycznie jedna dodatkowa szansa olimpijska, mega promocja dla zawodników u schyłku kariery, czy też będących po najlepszym momencie w sportowym rozwoju.

Sprawdziłem również medianę dla obu grup. Grupa „przed-karbonowa” uzyskała wynik 28 lat, natomiast „karbonowa” 31 lat. Inną ciekawą statystyką jest to, że spośród osób z życiówkami zrobionymi w klasycznym obuwiu, faceci po 30 r.ż. stanowili tylko 32,28%. Cała reszta to szczęśliwi dwudziestolatkowie. Z kolei biegacze korzystający z karbonu i robiący życiówkę w maratonie po 30 r.ż. to aż (uwaga): 62,5%! Przy okazji upadł też mit, że najlepszy wiek na robienie życiówek w maratonie to 32-35 lat. Takie przekonanie panowało powszechnie wśród biegaczy, a tymczasem najlepsze wyniki chłopaki trzaskali w historii w okolicy 28 urodzin. Oczywiście – statystycznie.

Nie ma też co popadać w skrajność i przypisywać karbonowi wszystkich zasług. Warto mieć na uwadze dwa inne czynniki, które przesunęły (i nadal przesuwają) wiek, w którym najszybsi maratończycy uzyskują swoje rekordy:
1. Większą świadomość w regeneracji, rehabilitacji, diecie i ogólnie zapobieganiu zużyciu ciała.
2. System szkolenia, który z podejścia egalitarnego, stał się elitarny. Zabrzmię bardzo niepoprawnie, ale chcę być w pełni szczerym w tym, jak mawiało się dawniej w żargonie trenerskim: „odpady produkcyjne” – czyli młode chłopaki w latach 80., 90., którzy nie przetrwali treningu i kończyli w stosunku do swoich kolegów z „marnymi” wynikami na poziomie 2:18-2:30. Dla nich szkolenie kończyło się dużo szybciej niż nadeszły ich 30. urodziny. Obecnie grupę 2:20-2:30 stanowią najczęściej 'lokal herohes’, którzy łapiąc wyniki poniżej 2:30 są zrealizowanymi pasjonatami, a nie przegranymi prosami. Cechą wspólną dla tej grupy jest wiek samorealizacji przesunięty w górę.

Jeśli ktoś czyta uważnie bloga nie od wczoraj, to wie że tytułowe „Karbon postarza!” to żartobliwe mrugnięcie okiem w Waszą stronę. Spokojnie możecie biegać w butach ze specjalną płytką, nic Wam nie grozi, no chyba że życiówki w maratonie. Tego Wam i sobie życzę. Nie można jednak obrażać się na technologię. Świadomość jej działania powinna być naszym atutem a w historycznym kontekście powinna pomagać nam w tym, żeby z szacunkiem odnosić się do dawnych wyników.

Link do pełnej listy Pana Tadeusza Dziekońskiego:
Lista All-time polskiego maratonu